اتاق تمیز
اتاق تمیز
ساختمانها و مکان هایی که برای کارهای مربوط به تحقیق، توسعه و ذخیره سازی در علوم زندگی مورد استفاده قرار می گیرند حتما باید الزامات منحصر به فرد را برآورده کنند. به منظور رعایت ضوابط و مقررات سختگیرانه با هدف تأمین امنیت و ایمنی سرنشینان و همچنین تولید و ذخیره سازی مورد نیاز، باید یک زیرساخت فناوری بسیار تخصصی بکار گرفته و نگهداری شود.
شاید با خودتان بگویید که این کار چندان آسانی نمی باشد و هر شخصی نمی تواند از عهده آن به خوبی برآید. خب باید بگوییم که حق نسبتا با شما می باشد و برای این کار که در حقیقت درباره حمایت از مردم و دارایی ها از مواد پرخطر می باشد نیاز به یک تیم حمایتی و مکانی مناسب دارد که از هر لحاظ مناسب با فعالیت های پرخطر و حساس باشد.
رسیدگی کردن به این موضوع که یک شرکت با در نظر گرفتن چالش های روزمره که در هر کشور و جامعه ای وجود دارد کار بسیار سخت و حساسی می باشد بنابراین نیاز است تا با در نظر گرفتن تمام موارد و مسائلی که می تواند در روند پیشرفت به شما کمک کند مکان و ساختمان مناسبی را برای فعالیت های پرخطر در نظر گرفت.
اتاق تمیز آژند
ما در آژند کلین روم تمام سعی خود را کرده ایم تا با در نظر گرفتن تمام این چالش ها آنچه که در این مسئله می تواند به شما کمک کند را در اختیارتان قرار دهیم. تیم ما آماده است تا با شبکه گسترده ای از متخصصان و راهکارها و خدمات بسیار مدیریتی در زمینه ساخت علم زندگی برای همه برنامه ها از شما پشتیبانی کند.
راه حل برای دستیابی به نتایج برجسته یکی از مواردی که می تواند به حرفه های پرخطر کمک کند تا به دور از هر چالش و مشکلی به فعالیت های حساس خود بپردازند اتاق تمیز می باشد. بدون شک این کلمه اتاق تمیز را بارها شنیده اید اما به طور کلی معنا و مفهوم دقیقی از آن را کسب نکرده اید. در ادامه بیشتر درباره اتاق تمیز صحبت خواهیم کرد. قبل از آن می خواهیم شما را با راه حل هایی که به شما کمک می کنند تا به نتایج برجسته ای در حرفه و شغل حساس خود دست پیدا کنید بپردازیم. بسته به هدف شما، ایجاد محیط کار ایده آل شما باید شامل تعدادی از فناوری های مختلف باشد. که در این صورت شما با در اختیار داشتن سیستم آزمایش شده، مؤلفه ها و خدمات مدیریت ساختمان می توانید مطمئن باشید که بهترین راه حل برای نیازهای شخصی و هدفی که به دنبال آن هستید را در اختیار دارید.کاری که شما باید در ابتدای امر انجام دهید این است که از هدف و برنامه کاری خود یک سناریو تهیه کنید و یاد بگیرید که چطور می توانید با حفظ عملکرد بهینه در طول چرخه به نتایج برجسته در تحقیقات، توسعه و تولید آنچه به دنبالش هستید برسید.
طراحی اتاق تمیز
اتاق تمیز چیست؟
خب در ابتدای مطلب به این موضوع اشاره کردیم که برخی از کسب و کارها به اندازه ای پر خطر و حساس می باشند که نیاز به یک مکان مشخص برای انجام فعالیت های کاری خود دارند که به اصطلاح به برخی از این مکان ها اتاق تمیز گفته می شود.
حال می خواهیم برایتان عنوان کنیم که اصلا اتاق تمیز چیست؟
در تعریف کلی می توان اینگونه عنوان کرد که اتاق تمیز یا همان clean room به یک مکان کاملا تمیز گفته می شود که از نظر تعداد و سایز ذرات گرد و غبار معلق در هوا و شرایط محیطی مانند رطوبت، سرما، گرما و حتی فشار تحت کنترل باشد. این روزها با پیشرفت علم و تکنولوژی تجهیزات گسترده بسیاری برای ساخت و طراحی اتاق تمیز در اختیار می باشد.
بنابراین بهتر است که اتاق تمیز را اینگونه معرفی کنیم، یک فضای مخافظت شده در مقابل انوع آلودگی ها که برای محصولات و خدمات حساس در صنایع داروسازی، پزشکی، مواد غذایی و... مورد استفاده قرار میگیرد.
تجهیزات اتاق تمیز
سوالات متداول اتاق تمیز
بعد از اینکه کار ساخت اتاق تمیز به اتمام رسید باید آزمون OQ انجام شود. این آزمون بر روی تمام تجهیزات و لوازم مورد نیازی که در اتق تمیز از آن ها ساتفاده می شود انجم میگیرد. بررسی هایی که روی این تجهیزات انجام می شود نشان م یدهد که بعد از استقرار کلیه تجهیزتی که خریداری شده اند می توانند عملکرد مناسب و خوبی را در اتاق تمیز داشته باشند.
جریان هوای هدایت شده به داخل اتاقهای تمیز توسط دستگاه مخصوص تصفیه و فیلتر می‌شوند و همچنین هوای داخل محیط بطور دائم در چرخش و تصفیه مجدد قرار میگیرد.
یکی از رایج ترین فیلترهای مورد استفاده، فیلتر هپا می باشد، در این روش، تمام هوایی که قرار است به داخل اتاق تمیز وارد شود باید از فیلتر هپا (HEPA) عبور کند. فیلتر هپا اجازه عبور به ذرات با اندازه ۰.۳ میکرو متر و بزرگتر، نمی دهد. فیلتر هوای الپا (ULPA) نوع دیگری از فیلتر هواست که بسیار قوی تر از فیلتر هپا بوده و استفاده های خاص تری دارد.
مرحله تمیز کاری،بعد از مرحله نصب کلیه قطعات،ادوات برقی،مکانیکال،کف سازی اجرا می گردد.در این مرحله کلیه دربها در محل خود قرار می گیرند،کروها و گوشه ها نصب میگردند،درزها سیلیکوت کاری شده،در نهایت فیلم محافظ رویه پانل ها برداشته شده و کار آماده تحویل می شود.
فایل صوتی اتاق تمیز
طراحی اتاق تمیز
هر بخش از خانه، ساختمان، سازمان ها و شرکت های مختلف نیاز به طراحی های مخصوص و منحصر به فرد خود دارند که با توجه به نوع استفاده آن ها طراحی های خاصی برای آن ها در نظر گرفته می شود و هر یک دارای استانداردهای مخصوص به خود می باشند که در زمان طراحی حتما باید به این استانداردها توجه زیادی شود.
برای طراحی استاندارد اتاق تمیز نیز باید استانداردهای مربوط به آن حتما در نظر گرفته شود. برای طراحی این اتاق ها استانداردهای مختلفی تعریف شده است که با توجه به آن استانداردها میزان آلودگی هایی که در فضا وجود دارد مورد سنجش و کنترل قرار گرفته و سپس اقدامت مربوط به طراحی انجام خواهد گرفت.
یکی از استانداردهایی که برای طراحی اتاق تمیز به آن توجه شده است استاندارد ISO 14644 می باشد که طبق این استاندارد تعداد ذرت کمتر از نیم میکرون در یک فوت مکعب اندازه گیری شده است.
برای طراحی اتاق تمیز، از طراحی های خاصی استفاده می شود. معمولا برای این کار و نوع طراحی از رنگ های ویژه استفاده می شود حتی کف اتاق، دیوارها و پنجره هایی که در طراحی clean room از آن ها استفاده می شود خاص و منحصر به فرد می باشند و به گونه ای هستند که امکان جریان هوا در آن ها بیشتر از سایز اتاق باشد می باشد.
طراحی و ساخت اتاق تمیز در همین جا به پایان نمی رسد و باید بگوییم که این تازه اول راه است و نکته مهم در طراحی اتاق تمیز نحوه نگهداری از آن می باشد که دارای اهمیت بسیار بالایی است. مثلا باید در این اتاق ها از فیلترهای هوایی استفاده شود که امکان تعویض آنها وجود دارد و هر چند وقت یکبار بتوان آن ها را به موقع تعویض کرد. برای اینکار نیز باید از افراد آموزش دیده در این زمینه استفاده کرد.
انواع اتاق تمیز
اتاق تمیز یا همان کلین روم انواع مختلفی دارد که جریان یکسو و غیر یکسو است. نام دیگر جریان یکسو همان لامینار است و جریان غیر یکسو، غیر لامینار است. به طور کلی مهم ترین تفاوت در ساخت اتاق تمیز به میزان جریان هوا و جهت جریان هوا ربط دارد.
ساخت اتاق تمیز
در ساخت اتاق تمیز از هواساز هایژنیک، دوش هوا، میز لامینار، هود، فن فیلتر یونیت و هود لامینار استفاده می شود. کمدهای لباس و تجهیزات استیل هم از ملزومات اتاق تمیز به حساب می آید.
نکات مورد توجه در اتاق تمیز
لباس پوشیدن کارکنان در اتاق تمیز متفاوت است و باید لباس های مخصوص خود مثل کلاه و لباس خاص خود را داشته باشند. در بعضی از کلین روم ها برای به حداقل رساندن میزان آلودگی دوش هوا تعبیه شده است. حتی از فیلترهای خاصی برای هواکش ها استفاده می شود. جهت جریان هوا نیز از نکات مهم در کلین روم ها است. طراحی ها به طور کلی به گونه ای است که از ورود آلودگی به محیط اتاق تمیز باید جلوگیری شود.
تجهیزات اتاق تمیز
آنچه بعد از طراحی اتاق تمیز باید در نظر داشته باشید تجهیزاتی است که در این اتاق ها از آن ها استفاده می شودکه خود به بخش های و انواع مختلفی همچون: فیلترها و قطعات کنترل تقسیم بندی می شوند.
از جمله تجهیزات اتاق تمیز می توان به موارد زیر اشاره کرد.
- ساندویچ پانل سقفی اتاق تمیز
- ساندویچ پانل دیواری اتاق تمیز
- اگزاست فن
- درب اتاق تمیز هم باد
- درب اتاق تمیز غیر هم باد
- پس باکس
- پنجره اتاق تمیز
کاربرد اتاق تمیز
تجهیزات و فیلترهای اتاق تمیز
- فیلتر های فشرده V شکل
- فیلتر باکس هپا
- قاب یا فریم فیلتر
- فیلتر هپا با جدا کننده آلومینیومی
- فیلتر هپا ظرفیت بالا با کاربرد خاص
- فیلتر هپا با ظرفیت بالا بدون چین خوردگی
- فیلتر گازی
- فیلترهای شیمیایی
- فیلتر هپا و اولپا با گسکت ژل
- فیلتر کربن فعال
- لامینار فلو
- فیلتر هپا ترمینال هود
- فیلتر هپا و اولپای سقفی
- فیلتر ظرفیت بالا هپا V شکل
تجهیزات و قطعات کنترل اتاق تمیز
- سنسور رطوبت
- سنسور دما
- سنسور فشار DPT
- رطوبت سنج و رطوبت گیر
نحوه ورود به اتاق تمیز
کاربرد اتاق تمیز
حال که دانستید اتاق تمیز چیست؟ نیاز به چه تجهیزاتی دارد و چگونه طراحی می شود. دیگر زمان آن رسیده است که با کابرد این اتاق ها نیز آشنا شوید. اتاق تمیز یا همان clean room در کشور ایران بیشتر در صنایع داروسازی، خودرویی، صنایع فضایی، غذایی، صنایع اپتیک، الکترونیک، ساخت دی وی دی و بسیاری از صنایع دیگر مورد استفاده قرار میگیرد. علت استفاده از این نوع اتاق ها انجام فرایندهایی است که در حوزه های علمی و آزمایشگاهی فعالیت دارند و روند آن ها بسیار حساس می باشد و باید از هر نوع آلودگی دور باشند.
کاربرد اتاق تمیز برای اولین بار در بیمارستان بوده است که لرد لیستر برای جلوگیری از ایجاد عفونت و کم شدن آلودگی طرح ابتدایی اتاق تمیز را پیاده کرد. در ادامه کاربرد اتاق تمیز بیشتر و وسیع تر شد که در ادامه کاربردهای آن را ذکر می کنیم.
- اتاق تمیز در محیط زیست
- اتاق تمیز در صنعت هسته ای
- اتاق تمیز در صنعت داروسازی
- اتاق تمیز در صنایع غذایی
- اتاق تمیز در فناوری اطلاعات
- اتاق تمیز در صنعت کشاورزی
- اتاق تمیز در بیمارستان ها و خدمات پزشکی
- اتاق تمیز در صنایع میکروالکترونیک
جمع بندی
در اختبار داشتم اتاق تمیز برای مشاغلی که باید به دور از آلودگی فعلیت خود را انجام دهند امری لازم و ضروری می باشد. این اتاق ها باید داری طراحی های مخصوص و تجهیزات مناسب باشند.
اتاق تمیز باید به گونه ی طراحی شود که از ورود هر مایع و ذرات آلوده کننده ای در امان باشد. افرادی که در این اتاق ها فعالیت دارند نیز باید از افراد آموزش دیده و ماهر باشند.
ورود هر نوع مایع و مواد آلوده کننده به داخل این اتاق ها می تواند مشکلات و خطراتی را با خود به همراه داشته باشد.
6 Comments
منظور از حداکثر حد مجاز آلودگی در اتاق تمیز، یعنی ممکنه که آلودگی هم وجود داشته باشه؟
در اتاق تمیز از چه سیستم استانداردی استفاده می شه؟
حد مجاز آلودگی در هر اتاق تمیزی بستگی به کلاس آن اتاق تمیز نسبت به استانداردها دارد ولی به طور کلی اتاق تمیز، تمیزی و عاری از هر نوع آلودگی را تا 99.99 دارا است.
سیستم استاندارد اتاق تمیز شامل سه نوع سیستم است.
1. سیستم آمریکایی
2. سیستم بین المللی ISO
3. سیستم بین المللی BS
استاندارد بهتر برای اتاق تمیز چیست؟
طراحی اتاق تمیز به گونه ای باید باشد که ذرات آلوده در آن به حداقل میزان برسد. دسته بندی اتاق تمیز بر اساس استانداردهایی صورت می گیرد. این دسته بندی بین المللی است و متناسب و بر طبق ایزوی ۱۴۶۴۴- ۱ است. دسته بندی ها بر سه دسته است که شامل شامل طبقه بندی اتاق بر مبنای ذرات، طبقه بندی بر مبنای کاربری و نوع محصولات و طبقه بندی بر مبنای استاندارد GMP است. این استاندارد از استاندارد اتاق تمیز است. حال هر چه قدر که حساسیت در اتاق تمیز بیشتر باشد، باید استاندارد بهتری برای آن در نظر گرفت.