
همه چیز درباره کلین روم
برای اینکه بتوانید در محیطی کاملا کنترل شده به تهیه انواع مواد حساس نظیر دارو، غذا و ... بپردازید نیاز به اتاق تمیز یا کلین روم دارید. اما کلین روم چیست؟ در ادامه به پاسخ این سوال خواهیم پرداخت.
همه چیز درباره کلین روم (clean room)
در پاسخ کلین روم چیست؟ باید گفت که به محیط داخلی برخی فعالیت ها و صنایع مانند بیوتکنولوژی، پزشکی و داروسازی باید بدون هیچ گونه ذرات آلاینده ای باشند. چنین محیط های استریل با کنترل دقیق پارامترهای مختلف اتاق، به عنوان اتاق تمیز یا کلین روم شناخته می شوند.
اتاق های تمیز فضاهای بسته ای هستند که برای استفاده های خاص ساخته می شوند. کلین روم باید به گونه ای طراحی شود که امکان کنترل آلاینده های زیست محیطی را داشته باشد. محیطی عاری از هرگونه آلاینده مانند باکتری، ویروس، قارچ یا سایر عوامل بیماری زای احتمالی که موجب به خطر انداختن فعالیت های درون اتاق ها می شود. اصطلاح اتاق تمیز برای نخستین بار برای بیمارستان ها استفاده شد. شخصی به نام لُرد لیستر متوجه شد که در صورت کاهش آلودگی ها، درمان بیماری ها و عفونت ها بهتر و سریع تر رخ می دهد. امروزه این موضوع در صنایع حساس دیگر نیز مورد استفاده قرار می گیرد. از جمله صنایع میکروالکترونیک، فناوری اطلاعات، صنعت هسته ای، صنایع موشکی و هوافضا، صنایع خودروسازی، صنعت کشاورزی و صنایع غذایی.
الزامات اساسی clean room
یک اتاق تمیز 4 ویژگی عمده دارد. اولین نکته مهم پیش از هر چیزی آن است که آلاینده ها نباید از خارج به داخل وارد شوند. دوم، تجهیزات موجود در داخل اتاق تمیز نباید به دلیل اصطکاک و واکنش های شیمیایی یا بیولوژیکی باعث ایجاد گرد و غبار و سایر آلودگی ها شوند.
سوم، نباید در اتاق تجمع و انباشت آلاینده ها وجود داشته باشد. چهارم، آلودگی هایی که از قبل در اتاق وجود دارند، باید تا حد زیادی از بین بروند. این اقدامات در صنعت فدرال به عنوان استاندارد 209 (FS 209E) و ISO 14644-1 ارائه شده است. تصفیه هوا برای یکپارچه کردن تمیزی در کلین روم، از اهمیت زیادی برخوردار است. تمام هوایی که وارد اتاق تمیز می شود باید با استفاده از فیلترهای مخصوص فیلتر شود.
رایج ترین فیلترهای مورد استفاده در تمیز کننده ها، فیلتر ذرات ریز هوا با راندمان بالا (HEPA) و فیلتر هوا با نفوذ بسیار کم (ULPA) است. می توان از الزامات مهم در اتاق تمیز که در جهت حفظ تمیزی و از بین بردن آلودگی است، موارد زیر را بیان کرد:
- فیلتر
- معماری کلین روم
- لباس پوشیدن در اتاق تمیز
- نظافت کلین روم
- کنترل آلودگی
نمونه کارهای آژند کلین روم
موضوعاتی که در این مقاله به آنها پرداخته خواهد شد:
کلین روم چیست
کلین روم یا clean room به معنای واقعی کلمه “اتاق تمیز” محسوب میشود، اما مفهوم آن فراتر از یک اتاق ساده با تمیزی سطحی است. کلین روم محیطی کنترلشده است که در آن غلظت ذرات معلق در هوا، میکروبها و آلودگیهای شیمیایی به حداقل میرسد. این کنترلها به وسیله فیلترهای پیشرفته، فشار هوای مناسب و رعایت شدید استانداردهای بهداشتی صورت میپذیرد. کلین رومها بر اساس نیازهای خاص هر صنعت، دارای درجهبندیهای مختلفی از لحاظ میزان کنترل آلودگیها هستند. این درجهبندیها، که از استانداردهای جهانی پیروی میکنند، مشخص میسازند که چه تعداد ذره در هر متر مکعب از فضا مجاز است. این ویژگیها باعث میشود که کلین رومها برای تولید محصولات حساس نظیر نیمههادیها، داروها و تجهیزات پزشکی بسیار مهم باشند
اتاق کلین روم
یک اتاق کلین روم از ساختار و تجهیزاتی خاص تشکیل شده است. دیوارها و سقفها از موادی ساخته شدهاند که به راحتی تمیز میشوند و آزاد از هر گونه ذرات معلق هستند. دربها و پنجرهها به گونهای طراحی شدهاند که از ورود آلودگی و هوای غیرکنترل شده جلوگیری میکنند. کفپوشها نیز به گونهای انتخاب میشوند که تجمع الکتریسیته ساکن را به حداقل برسانند، عاملی که میتواند در صنایع الکترونیک به خصوص اثرات مخربی داشته باشد. سیستم تهویه در اتاق کلین روم مهمترین عنصر برای حفظ استانداردهای بهداشتی است. این سیستم با استفاده از فیلترهای پیشرفته HEPA و حتی ULPA، هوای داخل اتاق را به صورتی مستمر تصفیه میکند و آلایندهها را به دام میاندازد. علاوه بر این، سیستم تهویه مطبوع میزان رطوبت و دما را نیز در سطح مطلوب نگه میدارد.
مزایای کلین روم
کلین روم ها به طور گسترده در بسیاری از صنایع کاربرد دارند. نصب سریع و نگهداری آسان، این نوع از اتاق ها می تواند برای بسیاری از کاربردها، از کارهای پزشکی و دارویی گرفته تا تولید، مناسب باشد. اگر مطمئن نیستید که Cleanroom برای شما مناسب است یال خیر می توانید با متخصصان آژند در ارتباط باشید. در ادامه به بررسی مهم ترین مزیت های Clean Room می پردازیم. با ما همراه باشید.
نصب آسان کلین روم
برای بسیاری از سازمان ها، مزیت کلیدی اتاق تمیز مدولار، سرعت و سهولت نصب است. اتاقهای تمیز مدولار که از یک قاب محکم و پانلهای پیش ساخته ساخته شدهاند، روزها یا ساعتها طول میکشد تا راهاندازی شود، نه ماههایی که ممکن است برای یک سازه سنتی مورد نیاز باشد. این بدان معناست که تیم شما می تواند در اسرع وقت استفاده از تسهیلات جدید را آغاز کند و تاخیر در کارهای مهم خود را کاهش دهد. علاوه بر این، از آنجایی که بخش عمده ای از ساخت و ساز خارج از محل انجام می شود، میزان اختلال در محل کار شما به حداقل که از مهم ترین مزیای کلین روم به شمار می رود.
به صرفه بودن ساخت clean room
اتاق های تمیز مدولار طراحی بسیار کارآمدی دارند که می تواند کارکرد آنها را بسیار ارزان کند. اتاقهای تمیزی که به این روش ساخته میشوند اغلب برای کنترل دما و رطوبت به هوای کمتری در فضای باز نیاز دارند، بنابراین هزینه انرژی برای پایدار نگه داشتن محیط اتاق تمیز را کاهش میدهند.
رعایت محیط زیست
در clean room ها علاوه بر کارایی بالا، میتوانند فرصتی برای استفاده از تکنیکهای ساخت و ساز سبز در سازمان شما ایجاد کنند. اگر میخواهید به عنوان برندی که به محیط زیست و جامعه اهمیت میدهد، شهرت داشته باشید، این مهم است. اتاقهای تمیز مدولار میتوانند از مواد بازیافتی در ساخت خود استفاده کنند، که به محافظت از منابع طبیعی زمین و کاهش میزان زبالههایی که به محل دفن زباله میروند کمک میکند.
نگهداری آسان کلین روم ها
از بزرگترین مزیت کلین روم می توان به نگهداری آسان آن ها اشاره کرد. شما می توانید به جای در نظر گرفتن کل ساختار، با تعویض یک پانل واحد، آسیب به دیوارهای اتاق تمیز را برطرف کنید. بسیاری از مدلهای اتاق تمیز مدولار دارای گزینه سقف قابل راه رفتن هستند که به کارمندان اجازه میدهد از بالا به اتاق تمیز دسترسی داشته باشند. سقف های پیاده روی با دوام هستند و رطوبت را به خود جذب نمی کنند که این باعث می شود در محیط های مرطوب گزینه ای عالی باشند.
کارایی بالای کلین روم
هنگامی که صحبت از کاربردهای بسیاری در علم، پزشکی و تولید می شود، کلین روم ها می توانند نیازهای تیم شما را به خوبی یک ساختار سنتی برآورده کنند. اتاقهای تمیز مدولار را میتوان با فیلترهای HEPA تعبیه کرد که به طور موثر ذرات ریز را از هوا حذف میکنند تا کار شما را از آلودگی دور نگه دارد. ماهیت بسیار انعطافپذیر طراحی اتاق تمیز مدولار به این معنی است که میتوانید با لوازم جانبی اتاق تمیز اضافی، محیط خود را سفارشی کنید تا محیط را به شدت کنترل کنید. چه نیاز به رعایت استانداردهای ISO، FDA یا اتحادیه اروپا داشته باشید، احتمالاً طراحی اتاق تمیز مدولار مناسب برای نیازهای شما وجود دارد.
طبقه بندی کلین روم چیست؟
طبقه بندی یک اتاق تمیز بر اساس حداکثر اندازه ذرات و حداکثر تعداد ذرات مجاز در داخل اتاق تمیز به ازای هر واحد حجم است. استاندارد های خاصی برای دسته بندی هر یک از اتاق های تمیز معرفی شده که برخی از آن ها فقط در کشورهای خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. بعضی نیز بین المللی اند و قابل استفاده برای همه کشورها می باشد.
اتاق های تمیز با توجه به سطح تمیزی هوای داخل محیط کنترل شده طبقه بندی می شوند. کلاس اتاق تمیز سطح تمیزی اتاق است که با توجه به مقدار و اندازه ذرات در هر متر مکعب هوا مطابقت دارد. مرجع اصلی در ایالات متحده و کانادا سیستم طبقه بندی ISO ISO 14644-1 است.
این استاندارد ISO شامل این کلاسهای اتاق تمیز است: ISO 1، ISO 2، ISO 3، ISO 4، ISO 5، ISO 6، ISO 7، ISO 8 و ISO 9. ISO 1 تمیزترین کلاس و ISO 9 است. کثیف ترین کلاس حتی اگر به عنوان “کثیف ترین” طبقه بندی شود، محیط اتاق تمیز ISO 9 تمیزتر از یک اتاق معمولی است.
رایج ترین کلاس های کلین روم
رایج ترین کلاس های اتاق تمیز ISO ISO 7 و ISO 8 هستند. استاندارد فدرال 209 (FS 209E) معادل برای این کلاس های ISO، کلاس 10000 و 100000 است. استاندارد قدیمی فدرال 209E (FS 209E) شامل این کلاس های اتاق تمیز است: کلاس 100000; کلاس 10000; کلاس 1000; کلاس 100; کلاس 10؛ کلاس 1. این استاندارد در سال 1999 با ISO-14644-1 جایگزین شد. در سال 2001 از آن خارج شد، اما هنوز به طور گسترده مورد استفاده قرار می گیرد.
- کلاس 1، در این کلاس حداکثر 35 ذره به اندازه 0.1 میکرومتر مجاز است و فقط یک ذره با اندازه 0.5 میکرومتر مجاز است.
- کلاس 10، در این کلاس حداکثر 350 ذره به اندازه 0.1 میکرومتر مجاز است و ده ذره با اندازه 0.5 میکرومتر مجاز است.
- کلاس 100، در این کلاس حداکثر 3500 ذره به اندازه 0.1 میکرومتر مجاز است و 100 ذره به اندازه 0.5 میکرومتر مجاز است.
- کلاس 1000، در این کلاس حداکثر 1000 ذره با اندازه 0.5 میکرومتر مجاز است و هفت ذره با اندازه 5 میکرومتر مجاز است.
- کلاس 10،000، در این کلاس حداکثر 10،000 ذره اندازه 0.5 میکرومتر مجاز است و 70 ذره به اندازه 5 میکرومتر مجاز است.
- کلاس 100000، در این کلاس حداکثر 100000 ذره با اندازه 0.5 میکرومتر مجاز است و 700 ذره به اندازه 5 میکرومتر مجاز است.
شرایط اتاق کلین روم یا اتاق پاک
شرایط محیطی در کلین روم یا اتاق پاک باید بسیار دقیق کنترل شود. دما و رطوبت از جمله فاکتورهایی هستند که باید همیشه تحت نظارت باشند. معمولاً دما در کلین رومها در حدود ۲۰ تا ۲۴ درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی بین ۳۰ تا ۶۵ درصد حفظ میشود. این محدودهها به دلیل جلوگیری از تشکیل میعانات روی سطوح و تجهیزات و همچنین کنترل الکتریسیته ساکن انتخاب میشوند. همچنین فشار هوا در کلین رومها باید مثبت باشد تا از ورود آلودگی از بیرون اتاق جلوگیری شود. سیستمهای تهویه و فیلتراسیون باید طوری باشند که هوای تازه و پالایش شده به صورت مداوم وارد اتاق شود و هوای آلوده خارج گردد
چه مواردی باید در کلین روم رعایت شود؟
نوع لباس هایی که افراد در داخل اتاق های تمیز می پوشند با سایر مکان ها متفاوت است. در این اتاق ها حتما باید از کلاه ها و لباس های مخصوصی استفاده شود. حتی در برخی از این اتاق ها قبل از ورود به آن ها دوش های هوا طراحی شده است. هواکش اتاق تمیز دارای فیلتر خاصی است تا میزان آلودگی محیط را به حداقل برساند.
جهت جریان هوا نیز از نکات مورد توجه در طراحی کلین روم ها است و به گونه ای باید باشد که آلودگی به داخل محیط وارد نشود حساسیت اتاق تمیز به حدی است که میزان رفت و آمد و نوع رفت و آمد افراد به آن کنترل می شود. نحوه ی نگهداری از اتاق تمیز و شست و شوی آن از اهمیت بالایی برخوردار است. جنس لباس کارکنان نیز باید به گونه ای باشد که جاذب آلودگی ها. معمولا لباس ها از ۶۵% پلی استر و ۳۵% کتان ساخته شده اند. ماسک و کلاه نیز باید یک بار مصرف باشند.
سخن پایانی
کلین روم ها به طور گسترده در بسیاری از صنایع کاربرد دارند. نصب سریع و نگهداری آسان، این نوع از اتاق ها می تواند برای بسیاری از کاربردها، از کارهای پزشکی و دارویی گرفته تا تولید، مناسب باشد. اگر مطمئن نیستید که Cleanroom برای شما مناسب است یال خیر می توانید با متخصصان آژند در ارتباط باشید.
17 دیدگاه
لباسایی تو کلین روم استفاده میشه از جنس نانو هستن؟
بله، یکی از جنس های پر استفاده در تولید لباس مخصوص کلین روم از جنس نانو است.
نه، معمولاً از **پلیاستر آنتیاستاتیک** با بافت ریز ساخته میشن، ولی برخی مدلهای خاص ممکنه **الیاف نانو** هم داشته باشن.
چه نکاتی در اتاق تمیز باید رعایت شود؟
کنترل ورود افراد، پوشش مناسب، حرکت آهسته، لمس نکردن سطوح، تمیزکاری منظم و جلوگیری از ورود مواد آلوده.
مراحل تمیز کردن اتاق ایزوله چگونه است؟
پوشش ایمنی، تمیزکاری از بالا به پایین، ضدعفونی و دفع زباله.
هواسازها داخل کلین روم قرار میگیرند؟
بله
خیر، هواسازها (AHU) معمولاً خارج از کلین روم قرار میگیرند.
خرید کلین روم چه شرایطی داره؟
سلام
برای اطلاع از شرایط خرید کلین روم با شماره زیر تماس حاصل فرمایید.
09124228104
سلام لطفا با شماره ۰۹۱۲۴۲۲۸۱۰۴ تماس بگیرید.
چه منابعی کلین روم رو آلوده میکنه؟
منابع اصلی آلودگی کلین روم:
اپراتورها (افراد) – مهمترین منبع آلودگی ذرات و میکروبی.
تجهیزات – حرکت، اصطکاک و حرارت میتوانند ذرات تولید کنند.
مواد و بستهبندی – گرد و غبار، پرز، آلودگیهای میکروبی.
هوا – ورود هوای تصفیهنشده یا نشت از محیط اطراف.
فرایند تولید – واکنشهای شیمیایی، ذوب یا تراشکاری.
نگهداری نامناسب – تمیزکاری ناکامل، فیلترهای فرسوده.
کلین روم داخل بیمارستان ها وجود داره؟
سلام دوست عزیز
بله