کلاس کلین روم

اتاق تمیز چیست؟

اتاق تمیز به تجهیزات پیش ساخته ای گفته می شود که برای ایجاد یک محیط عاری از میکروب طراحی شده اند. تجهیزات اتاق تمیز بر اساس پارامترهایی تقسیم بندی می شوند. در واقع ساخت و طراحی کلین روم بر اساس یک سری استانداردهایی انجام می شود و درجه تمیزی هر اتاق تمیزی بر اساس کلاس کلین روم تعیین می شود.

کلاس کلین روم

کلاس های کلین روم دارای انواع مختلفی است. یک اتاق تمیز در ساخت اهدافی علمی مورد استفاده قرار می گیرد. یک اتاق تمیز دارای اندازه ذرات مشخصی در هر متر مکعب است که بر اساس کلاس کلین روم و استاندارد اتاق تمیز مورد کنترل قرار می گیرند.

کلاس بندی کلین روم

طبقه بندی اتاق تمیز

طبقه بندی یک اتاق تمیز بر اساس حداکثر اندازه ذرات و حداکثر تعداد ذرات مجاز در داخل اتاق تمیز به ازای هر واحد حجم صورت می گیرد. استاندارد های خاصی برای دسته بندی هر یک از اتاق های تمیز معرفی شده که برخی از آن ها فقط در کشورهای خاصی مورد استفاده قرار می گیرند. بعضی نیز بین المللی بوده و قابل استفاده برای همه کشورها هستند. کلاس بندی اتاق تمیز که بر اساس حداکثر مجاز ذرات صورت می گیرد، به صورت زیر است.

کلاس 1

در این کلاس حداکثر 35 ذره به اندازه 0.1 میکرومتر مجاز است و فقط یک ذره با اندازه 0.5 میکرومتر مجاز است.

کلاس 10

در این کلاس حداکثر 350 ذره به اندازه 0.1 میکرومتر مجاز است و ده ذره با اندازه 0.5 میکرومتر مجاز است.

کلاس 100

در این کلاس حداکثر 3500 ذره به اندازه 0.1 میکرومتر مجاز است و 100 ذره به اندازه 0.5 میکرومتر مجاز است.

کلاس 1000

در این کلاس حداکثر 1000 ذره با اندازه 0.5 میکرومتر مجاز است و هفت ذره با اندازه 5 میکرومتر مجاز است.

کلاس 10،000

در این کلاس حداکثر 10،000 ذره اندازه 0.5 میکرومتر مجاز است و 70 ذره به اندازه 5 میکرومتر مجاز است.

کلاس 100000

در این کلاس حداکثر 100000 ذره با اندازه 0.5 میکرومتر مجاز است و 700 ذره به اندازه 5 میکرومتر مجاز است.

طبق این طبقه بندی، در واقع کلاس های 1 و 10 در حین تولید الکترونیک مانند مدارهای مجتمع استفاده می شوند. کلاس 100 در طول تولید ایمپلنت های پزشکی و آزمایشگاه های عکس استفاده می شود. کلاس 10،000 در سالن های عمل بیمارستان و لوله های تلویزیونی استفاده می شود. در ساخت یاتاقان های توپ نیز کلاس 100000 مورد استفاده قرار می گیرد.

الزامات کلین روم

کاربرد اتاق تمیز

کلین روم یا همان اتاق تمیز در جهت محافظت و جلوگیری از آلودگی ها ایجاد می شود. از کاربردهای آن می توان به مواردی اشاره کرد. از جمله این موارد، گزینه های زیر را می توانیم نام ببریم.

کاربرد کلین روم

•  در محیط زیست
• در صنایع میکروالکترونیک
• در فناوری اطلاعات
• در صنعت هسته ای
• در بیمارستان ها و خدمات پزشکی
• در صنعت داروسازی
• در صنایع خودروسازی
• در صنایع موشکی و هوافضا
• در صنایع غذایی
• در صنعت کشاورزی

الزامات اساسی اتاق تمیز

یک اتاق تمیز دارای 4 ویژگی اساسی است:

اولین نکته مهم و پایه این است که آلاینده ها نباید از خارج به داخل وارد شوند.

مورد دوم این است که تجهیزات موجود در داخل اتاق تمیز نباید به دلیل اصطکاک و واکنش های شیمیایی یا بیولوژیکی باعث به وجود آوردن گرد و غبار و آلودگی شوند.

سوم، نباید در اتاق تجمع و انباشتگی آلاینده ها باشد.

چهارم، آلودگی هایی که از قبل در اتاق ایجاد شده اند، باید تا حد زیادی از بین رفته و پاک شود. این قبیل کارها و اقدامات در صنعت فدرال به عنوان استاندارد 209 (FS 209E) و ISO 14644-1 ارائه شده است.

تصفیه هوا برای یکپارچه کردن تمیزی در کلین روم، یک شاخص اساسی به حساب می آید. تمام هوایی که وارد اتاق تمیز می شود باید با استفاده از فیلترهای مخصوصی فیلتر شده و سپس وارد اتاق تمیز شود. از مهم ترین فیلترهای مورد استفاده در تمیز کننده ها، فیلتر ذرات ریز هوا با قدرت و نفوذ بالا (HEPA) و فیلتر هوا با نفوذ بسیار کم (ULPA) است.

هواساز اتاق تمیز

مهم ترین بخش در اتاق تمیز هواساز اتاق تمیز است که با توجه به کلاس کلین روم دارای رعایت نکاتی بر طبق آن استانداردها است.

از مهمترین دستگاه های تهویه اتاق تمیز است که تصفیه مطبوع هوا و تهیه مقدار کافی اکسیژن را به عهده دارد. این سیستم در داروسازی، بسته بندی، خطوط بزرگ صنایع آرایشی و بهداشتی، خطوط بزرگ صنایع الکترونیک و میکرو الکترونیک، بیمارستان ها و مهم تر از آن در اتاق های عمل جراحی و دیگر موارد علمی و تحقیقاتی مورد استفاده قرار می گیرد.

انواع هواسازها برای کارهایی چون، کنترل دما، تنظیم رطوبت، کنترل سرعت و جهت حرکت جریان هوا، تصفیه هوا از طریق فیلتر کردن آن و غیره در محیط ساختمان ها، استفاده می شود و کاربرد دارد.

هواساز اتاق تميز

انواع هواسازهای کلین روم

1. هواساز هایژنیک
2. هوایاز معمولی

هواساز هایژنیک

هواساز هایژنیک، اصلی ترین و مهمترین سیستم در تصفیه هوای اتاق تمیز بر مبنای کلاس کلین روم است. هواساز هایژنیک شبیه هواساز معمولی است ولی تفاوتی با آن دارد که، توانایی عمل فیلتراسیون و پاکسازی هوا از هر نوع آلودگی را تا 99.99 دارا است  و این مقدار برای هواساز معمولی نیست.

تفاوت هواساز هایژنیک و هواساز معمولی

1. اجزای بهداشتی و سطح صاف برای جلوگیری از رطوبت و میکروارگانیسم ها در هواساز هایژنیک
2. ساختار محفظه با توجه به استانداردها و کلاس کلین روم در هواساز هایژنیک
3. تامین هوای تمیز با حجم مورد نیاز برای مکان مورد نظر
4. کارایی موثر در تهویه هوا با هواساز هاِیژنیک
5. هواساز هایژنیک به طور ویژه برای ایجاد هوای تمیز محیط های حساس استفاده می شود. هم چون بیمارستان ها و داروسازی ها و صنایع غذایی.

سخن آخر

می توان گفت که کلاس  کلین روم بر اساس تمیز بودن هوا طبقه بندی می شوند و این تمیزی با هواساز هایژنیک بر اساس استانداردها در کلین روم صورت می گیرد.