ساخت و اجرا در اتاق تمیز
اتاق تمیز از گذشته وجود داشته است. منتهی در گذشته هدف اصلی کلین روم ها تمرکز بر محیطی عاری از هرگونه میکروب و آلودگی بود ولی امروزه علاوه بر آن در تولیدات و ساخت وسایل حساس هم کلین روم مورد استفاده قرار می گیرد.
اتاق تمیز یا کلین روم محیطی محصور شده از ذرات معلق در هوا و هرگونه آلودگی است. اتاق تمیز از نظر قطر ذرات معلق در هوا و آلودگی ها، درصد رطوبت و دما و فشار تحت کنترل می باشد.
کلین روم در ایران بیشتر برای مراکز درمانی و بیمارستان ها و آزمایشگاه های علمی و تحقیقاتی مورد استفاده قرار می گیرد. اتاق تمیز تاکید بر ایجاد یک محیط استرلیزه و عاری از میکروب را دارد.
از آنجاییکه در طراحی هر سیستمی نیاز به یکسری ملزومات و شاخصه ها است، برای خدمات طراحی و اجرای یک اتاق تمیز هم احتیاج به یک سری ملزومات وجود دارد. این ملزومات در تمامی اتاق تمیزها و کلین روم داروسازی نیز نیاز است. به این معنی که رعایت برخی نکات فردی و همچنین نکات تهویه ای درآن کلین روم ها لازم است.
مرحله ساخت اتاق تمیز مرحله مهم و اساسی است. می توان گفت که پایه ایجاد یک اتاق تمیز مرحله ساخت است. در مرحله ساخت دیواره ها و سقف ها نصب می گردند و پنجره ها و چهارچوب درب ها، در محل خود قرار می گیرند.
رعایت نکات فردی در کلین روم شامل رعایت قوانین و نکاتی است که کارکنان هنگام ورود به کلین روم باید رعایت کنند.
از دیگر ملزومات اتاق تمیز ، کنترل جریان هوای وارد شده به اتاق تمیز است که می بایست توسط فیلترهای مخصوصی تصفیه و فیلتر شوند و بعد از آن کارکنان، وارد آن شوند. در کلین روم، با توجه به کلاس اتاق تمیز و کاربرد آن، نوع جریان کلین روم مورد نظر انتخاب می شود. کلین روم با جریان لامینار از درجه و کلاس بالاتری برخوردار است و در واقع اتاق تمیزی با درجه تمیزی بالاتری را فراهم می کنند. در صنایعی که به آلودگی های میکروبی حساس تر هستند از این نوع استفاده می شوند.
اصل دستگاه های هواساز بر پایه این است که هوای فضای اتاق تمیز را به داخل خود می کشد و با عبور دادن هوا از چند لایه فیلتر و خارج کردن آن می تواند میزان آلودگی هوا را به کمترین حد برساند.
همانطور که اشاره شد، اتاق تمیز محیطی است که باید از هرگونه آلایندگی در آن به دور باشد. پس برای خدمات طراحی و اجرای اتاق تمیز نیز باید به گونه ای باشد که هیچ ذره ناخالصی و آلودگی وارد اتاق تمیز نشود.
از تجهیزات یک اتاق تمیز می توان به موارد زیر اشاره کرد.
در کلین روم علاوه بر سیستم تهویه و نصب و راه اندازی تجهیزات، باید به طراحی داخلی آن نیز توجه ویژه داشت. مثلا توجه به رنگ دیوارها و تناسب رنگ ها در اتاق تمیز اهمیت بساری دارد. رنگ های دیوار اتاق تمیز بهتر است از رنگ های درخشان و روشن باشند تا درخشندگی و شفافیت اتاق تمیز را تضمین سازند. استفاده از رنگ سفید در اتاق تمیز به روشنی آن می افزاید و هم این که به نورپردازی مناسب نیز کمک می کند.
اولین ویژگی اتاق تمیز باید این باشد که در چراغ های اتاق تمیز از لامپ هایی بهتر است استفاده شود که تولید گرما توسط آنها کمترین میزان ممکن باشد تا دمای اتاق تمیز را تغییر ندهد. دیگر اینکه چراغ های اتاق تمیز باید به گونه ای طراحی شوند که از ورود هر گونه آلودگی به اتاق تمیز جلوگیری شود. پس در چراغ های اتاق تمیز نیز فیلتر هوا بکار برد. بدنه لامپ های اتاق تمیز باید به گونه ای طراحی شوند که به تواند رطوبت بالا را نیز تحمل کند.
و همچنین بهتر است که لامپ اتاق تمیز به گونه ای طراحی شود که بتوان نور آن را تنظیم کرد و متناسب با شرایط دلخواه نور را کم و یا زیاد کرد.
در اتاق تمیز دو نوع دسترسی لامپ داریم:
نوع دسترسی از بالا برای اتاق تمیز مناسب تر است. زیرا اگر مشکل و خرابی برای لامپ پیش آید دیگر برای تعمیر نیاز نیست تعمیر کار به داخل اتاق تمیز بیاید و از بیرون لامپ ها را تعمیر می کند بدون اینکه آلاینده به اتاق تمیز وارد شود.
به طور کلی، اجرای کامل و اصولی تمامی مراحل اعم از مرحله ساخت، طراحی داخلی و سیستم تهویه برای ایجاد یک اتاق تمیز بر طبق استانداردها لازم است.
اتاق تمیز برای اولین بار در بیمارستان ها مورد استفاده قرار گرفت لُرد لیستر به این نتیجه رسید که اگر آلودگی ها کم تر باشد درمان بیماری ها و عفونت ها بهتر انجام می شود و اینگونه شد که پایه های طراحی و ایجاد اتاق تمیز اول در بیمارستان ها و سپس مراکز مهم و حساس دیگر انجام شد.
در طراحی و ساخت کلین روم از دو استاندارد استفاده می شود. استاندارد فدرال ایالات متحده آمریکا و استاندارد ایزو سری ISO 14644- 2.
پنجره های اتاق تمیز به دو صورت دو جداره و تک جداره قابل تولید هستند. بیشتر به صورت دو جداره تولید می شوند. پنجره های اتاق تمیز قابلیت نصب روی در و هم دیوارهای پانلی بین دو اتاق را دارند.
تدارکات اتاق تمیز، موارد مصرفی استریل و بدون هرگونه آلودگی است، که در اختیار پرسنل در بیمارستان ها قرار می گیرد. این موارد برای کم کردن هرگونه آلودگی در بیمارستان ها است.